ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոն (Կենդանաբանություն. մակաբուծաբանություն. էկոլոգիա)

Sub List
Մակաբուծություն
Questions
  1. Կենդանի նյութի կազմավորման մակարդակները, հատկությունները և ֆունկցիաները: Գրգռականությունը որպես կենդանի նյութի կարևորագույն և համընդհանուր հատկություն, դրա դրսևորումները կենդանի օրգանիզմների տարբեր խմբերում:
  2. Կենդանիների ընդհանուր բնութագիրը: Կենդանիների դերը երկրագնդի էկոհամակարգերում: Կենդանիների երկրաբանական նշանակությունը:
  3. Կենդանիների բազմազանությունը և դասակարգման ընդհանուր սկզբունքներն ու խնդիրները: Կենդանական աշխարհի հիմնական ‎ֆիլոգենետիկ ճյուղերը և ընդհանուր դասակարգումը: Կենդանական աշխարհի ընդհանուր ֆիլոգենետիկ ծառը:
  4. Միաբջիջ և բազմաբջիջ կենդանիներ: Բազմաբջջայնության առաջացման տեսությունները: Բազմաբջջայնության կենսաբանական նշանակությունը:
  5. Երկրագնդի կենդանաշխարհագրական բաժանումը: Կենդանաշխարհագրական շրջանները:
  6. Հասկացություն լանդշաֆտների մասին: Հայաստանի վերընթաց լանդշաֆտային գոտիները:
  7. Կենդանիների գոյության միջավայր: Օրգանիզմների հարմարողականությունը միջավայրի պայմաններին: Շրջակա միջավայրի որակ: Կենդանի օրգանիզմները որպես կենսաբացահայտիչներ:
  8. Օրգանիզմների վրա էկոլոգիական գործոնների ազդեցության ընդհանուր օրինաչափությունները (օպտիմումի կանոն, էկոլոգիական տոլերանտություն, գործոնների փոխազդեցություն): Կենսաձևեր։
  9. Կենսացիկլերը և միջավայրի պայմանների սեզոնայնությունը` Կենսացիկլերը և միջավայրի պայմանների սեզոնայնությունը` ձմեռային և ամառային քուն, դիապաուզա, չու, այլն: Լուսապարբերականություն:
  10. Կենդանիների հիմնական կերային խմբերը` բուսակեր, գիշատիչ, սապրո‎ֆագ, նեկրո‎ֆագ և այլն: Կենդանիների տրո‎ֆոէներգետիկ դերի քանակական գնահատումը էկոհամակարգերում:
  11. Կենդանիների տարածումը պայմանավորող գործոնները: Սահմանափակող գործոն: Հասկացություն արեալի մասին: Էնդեմիկ, ռելիկտային, կոսմոպոլիտ կենդանատեսակներ: Արեալների ձևերը: Արեալների Էվոլյուցիոն փոփոխությունները:
  12. Կենդանիների հաղորդակցման ձևերը պոպուլյացիայում՝ տեսողության, լսողության, հոտառության, հպումների միջոցով: Վարքը և հարմարվածությունը:
  13. Վարքի տեսակները՝ բնածին և ձեռքբերովի, անհատական և խմբային վարք:
  14. Կենդանիների կերային և տարածական փոխհարաբերություններով պայմանավորված վարքի առանձնահատկությունները:
  15. Վերարտադրողական վարք: Բեղունություն և սերնդի պահպանում: Սերնդի խնամք:
  16. Բնական պաշարները և դրանց դասակարգումը: Ռեսուրսների ճգնաժամ: Էկոլոգիական անվտանգություն:
  17. Վնասակար և օգտակար կենդանիներ: «Վնասատու» հասկացության համեմատական բնույթը: Վնասատուների դեմ պայքարի բացասական հետևանքները: Պայքարի անվտանգ միջոցներ` հասկացություն կենսաբանական պայքարի մասին: Գիշատիչների և մակաբույծների դերը կենսաբանական պայքարում:
  18. Օտարածին և ինվազիվ տեսակներ՝ տարբերությունները և վտանգները բնիկ տեսակների համար: Կենդանիների կլիամայավարժեցում` արդյունքները և հետևանքները: Հայաստանում կլիամայավարժեցրած կենդանիները:
  19. Կենդանիները որպես մարդու առողջության ռիսկի գործոն: Միջավայրի համաճարակային տարրերով աղտոտվածության խնդիրները և դրանց լուծման ուղիները:
  20. Կենսաերկրաքիմիական ցիկլեր: Կենսական տարրերի շրջապտույտը Կենսոլորտում (ածխածնի, թթվածնի, ազոտի, ֆոսֆորի և ծծումբի շրջապտույտներ): Կենդանի օրգանիզմների դերը այդ գործընթացներում:
  21. Կենսաբազմազանությունը որպես կենսոլորտի հիմք: Կենդանական աշխարհի արդի վիճակը, պահպանության խնդիրները: Կարմիր գիրք: Հայաստանի Կարմիր գիրքը: Բնության հատուկ պահպանվող տարածքներ (ԲՀՊՏ-ներ): Հայաստանի ԲՀՊՏ-ները:
  22. Հայաստանի ‎ֆաունայի ձևավորման պատմությունը, առանձնահատկություններն ու համառոտ բնութագիրը: Կենդանիների տարածումը` կապված ժամանակակից աշխարհագրական և ուղղաձիգ գոտիականության հետ:
  23. Մթնոլորտային օդի պահպանության հիմնախնդիրը համամոլորակային համատեքստում և Հայաստանի Հանրապետությունում:
  24. Ջրային ռեսուրսներն ու դրանց պահպանությունը համամոլորակային համատեքստում և Հայաստանում: Սևանի հիմնախնդիրը:
  25. Հողային ծածկույթը և նրա պահպանության հիմնախնդիրները համամոլորակային համատեքստում և Հայաստանում:
  26. Անտառային էկոհամակարգերի պահպանության խնդիրները համամոլորակային համատեքստում և Հայաստանում:
  27. Շրջակա միջավայրի աղտոտման հետ կապված առողջապահական հիմնախնդիրները համամոլորակային համատեքստում և Հայաստանի Հանրապետությունում :
  28. Բնության և հասարակության փոխհարաբերությունների զարգացման հեռանկարները: Նոոսֆերայի իդեալական և կայուն զարգացման հիմնախնդիրը:
  29. Մակաբուծաբանության ուսումնասիրության ավանդական և ժամանկից մետոդները: Մոլեկուլային մակաբուծաբանություն: Աշխարհագրական Տեղեկատվական Համակարգերի (GIS) կիրառությունը մակաբուծաբանության հիմնախնդիրների ուսումնասիրության գործում:
  30. Միջազգային համագործակցությունը էկոլոգիական հիմնախնդիրների լուծման ուղիների շուրջ: Կազմակերպություններ և միջազգային համաձայնագրեր:
  31. Օրգանական աշխարհի զարգացման ապացույցները՝ հնէաբանական, ձևաբանական, սաղմնաբանական, բջջաբանական, կենսաքիմիական, կենդանաշխարհագրական: Անցումային ձևեր՝ բրածո և ժամանակակից:
  32. Օրգանական աշխարհի զարգացման հիմնական ուղղությունները /կենսաբանական առաջադիմություն, կենսաբանական հետադիմություն/ և ուղիները /արոմոր‎ֆոզ, իիոադապտացիա, դեգեներացիա/:
  33. Տեսակը որպես կարգաբանության հիմնական միավոր: Տեսակի չափանիշները: Ներ- և վերտեսակային խմբեր:
  34. Միկրոէվոլյուցիա: Տեսակառաջացման հիմնական ձևերը. Դիվերգենտ տեսակառաջացում (սիմպատրիկ և ալոպատրիկ): Հիբրիդացման դերը տեսակառաջացման
  35. Պոպուլյացիա: Պոպուլյացիայի գենետիկական և էկոլոգիական բնութագիրը: Էվոլյուցիոն գործընթացները պոպուլյացիայում:
  36. Մակրոէվոլյուցիա: Տարամիտում (դիվերգենցիա), համամիտում (կոնվերգենցիա), էվոլյուցիայի զուգահեռ ընթացք: Ժամանակակից կարգաբանական համակարգը որպես օրգանական աշխարհի զարգացման արտացոլում:
  37. Կենդանիների համաչափության հիմնական ձևերը, դրանց հարմարողական նշանակությունը: Ասիմետրիայի երևույթը էմբրիոգենեզում: Մետամերիան որպես համաչափության հատուկ ձև:
  38. Բազմացման հիմնական ձևերը (անսեռ, սեռական) և դրանց տարատեսակները: Սեռական պրոցեսի էվոլյուցիա:
  39. Բաժանասեռության և հերմա‎ֆրոդիտիզմի երևույթը, դրանց առավելություններն ու թերությունները, կենսաբանական նշանակությունը:
  40. Սեռական բջիջներ: Կառուցվածքը, ֆունկցիաները: Գամետոգենեզ:
  41. Սեռի որոշման գենետիկական մեխանիզմները՝ քրոմոսոմային, գենոտիպային, ֆենոտիպային:
  42. Բեղմնավորման ձևերը: Զարգացում առանց բեղմնավորման՝ կուսածնություն: Կուսածնության տեսակները և կենսաբանական նշանակությունը:
  43. Բազմացման ձևերի հերթափոխման երևույթը կենդանիների կենսացիկլում, դրա կենսաբանական նշանակությունը:
  44. Օնտոգենեզ: Օնտոգենեզի փուլերը և դրանց բնութագիրը:
  45. Սաղմնային զարգացում: Տրոհում: Գաստրուլացում: Մեզոդերմի առաջացում: Հյուսվածքների ձևավորում: Առաջնային օրգանոգենեզ:
  46. Մարմնի խոռոչի զարգացումը և ձևափոխությունները: Պարենքիմատոզ, առաջնային և երկրորդային խոռոչ ունեցող կենդանիներ: Մարմնի խոռոչի էվոլյուցիան և հիմնական ֆունկցիաները:
  47. Ուսմունք սաղմնային թերթիկների մասին: Կինոբլաստ, ‎ֆագոցիտոբլաստ: Երկշերտ, եռաշերտ կենդանիներ:
  48. Սաղմնային թաղանթներ: Անամնիաներ և ամնիոտներ` նրանց համեմատական բնութագիրը, ներկայացուցիչները:
  49. Հետսաղմնային զարգացման ձևերը: Զարգացման ուղիղ և անուղղակի ձևեր: Աճի տեսակները (իզոմետրիկ, ալոմետրիկ):
  50. Կերպարանափոխություն՝ ձևերը և կենսաբանական նշանակությունը: Թրթուրային փուլ, թրթուրների ձևերը և կենսաբանական նշանակությունը կենսացիկլում: Նեոտենիա:
  51. Կենդանիների ցամաք դուրս գալը և դրա հետ կապված մոր‎ֆոֆունկցիոնալ ձևափոխությունները:
  52. Թռչունների հարմարվածության առանձնահատկությունները` կապված թռիչքի հետ:
  53. Ձկների հարմարվածությունը ջրային կենսակերպին: Ձկների բազմացման առանձնահատկությունները:
  54. Կենդանի օրգանիզմների միջև գոյություն ունեցող փոխհարաբերությունները: Ներտեսակային փոխհարաբերություններ. մրցակցություն, փոխօգնություն, մակաբուծություն, կանիբալիզմ:
  55. Կենդանի օրգանիզմների միջև գոյություն ունեցող փոխհարաբերությունները: Միջտեսակային փոխհարաբերություններ. մրցակցություն, սիմբիոզ (մուտուալիզմ, կոոպերացիա, կոմենսալիզմ, ամենսալիզմ, մակաբուծություն):
  56. Կենդանի օրգանիզմների միջև գոյություն ունեցող փոխհարաբերությունները: Գիշատչություն: Գիշատիչ-զոհ փոխհարաբերությունները և հարմարանքները՝ կապված կենսակերպի հետ:
  57. Մակաբուծությունը որպես կենդանի օրգանիզմների փոխհարաբերույթունների ձև: Մակաբուծության ծագումը և էվոլյուցիան: Հասկացություն հիպերմակաբուծության մասին: Մակաբույծների կառուցվածքային առանձնահատկությունները՝ կապված մակաբուծային կենսակերպի հետ:
  58. Մակաբույծների տարածվածությունը բնության մեջ: Մակաբույծի տիրոջ օրգանիզմ մուտք գործելու ուղիները: Տիրոջ օրգանիզմում մակաբույծի տեղափոխությունը և տեղակայումը տարբեր օրգաններում:
  59. Մակաբույծների տեսակները ըստ տեղակայման վայրի և մակաբուծության տևողության /էկտո- և էնդոմակաբույծներ, ժամանակավոր և մշտական մակաբույծներ/:
  60. Մակաբույծների զարգացումը տիրափոխությամբ: Մակաբույծների տերերի տեսակները /վերջնական, միջնորդ, լրացուցիչ միջնորդ, պահեստային/: Հասկացություն բիո- և գեոհելմինթների մասին:
  61. Աշխարհագրական գործոնների և լանդշաֆտա-կլիմայական պայմանների ազդեցությունը մակաբույծների ֆաունայի վրա: Մակաբուծաֆաունայի հասակային և սեզոնային փոփոխությունները:
  62. Տերը որպես մակաբույծի բնակության միջավայր: Մակաբույծի և տիրոջ փոխհարաբերությունները: Իմունիտետի երևույթը մակաբուծային հիվանդությունների ժամանակ: Տիրոջ օրգանիզմի իմունակենսաբանական վիճակի ազդեցությունը ինվազիոն հիվանդությունների ընթացքի վրա:
  63. Սերունդների հերթափոխությունը մակաբույծների կենսակերպում: Մակաբույծների բազմացումը, կյանքի տևողությունը, նրանց քանակը կարգավորող գործոնները:
  64. Մակաբույծների զարգացման ցիկլերը և շրջանառությունը կենսացենոզներում:
  65. Մակաբուծային հիվանդությունների համաճարակաբանությունը: Ինվազիայի էքստենսիվությունը և ինտենսիվությունը: Սուպերինվազիա և ռեինվազիա:
  66. Մակաբուծային հիվանդությունների սեզոնայնությունը: Ինվազիայի ընթացքը տիրոջ զարգացման տարբեր հասակային փուլերում:
  67. Երիզորդների թրթուրային ձևերը և նրանց կառուցվածքը:
  68. Մակաբուծային հիվանդությունների բնական օջախականությունը: Մարդկանց և կենդանիների տրանսմիսիվ հիվանդությունները:
  69. Մակաբուծային հիվանդությունների ախտորոշման եղանակները:
  70. Մակաբուծային հիվանդությունների հասցրած վնասները և դրանց գնահատումը: Մակաբուծային հիվանդությունների դեմ պայքարի հիմնական սկզբունքները և կանխարգելիչ միջոցառումներ (կարանտին, պայքարի ագրոտեխնիկական և քիմիական եղանակներ):
  71. Մարդու մակաբուծային հիվանդությունները (տրեմատոդոզներ, ցեստոդոզներ, նեմատոդոզներ) և համաճարակաբանական դասակարգումը:
  72. Մարդկանց հելմինթոզները (տրեմատոդոզներ, ցեստոդոզներ, նեմատոդոզներ), պայքարի ու կանխարգելման եղանակները:
  73. Տենիիդոզներ, որոնց դեպքում մարդը համարվում է հարուցչի վերջնական տեր:
  74. Տենիիդոզներ, որոնց դեպքում շները և մյուս մսակերները համարվում են հարուցչի վերջնական տեր:
  75. Նախակենդանիներով հարուցվող պարազիտոզները. Արմատամտրակավորների մակաբույծ ներկայացուցիչները, զարգացման առանձնահատկությունները, հարուցվող հիվանդությունները և պայքարի միջոցները:
  76. Նախակենդանիներով հարուցվող պարազիտոզները. թարթիչավոր նախակենդանիների մակաբույծ ներկայացուցիչները, զարգացման առանձնահատկությունները, հարուցվող հիվանդությունները և պայքարի միջոցները:
  77. Նախակենդանիներով հարուցվող պարազիտոզները. սպորավոր նախակենդանիների մակաբույծ ներկայացուցիչները, զարգացման առանձնահատկությունները, հարուցվող հիվանդությունները և պայքարի միջոցները /կոկցիդիոզներ, տոքսոպլազմոզ, սարկոցիստոզ:
  78. Մալարիա՝ հարուցիչները, համաճարակաբանությունը, համաճարակային արդի վիճակը աշխարհում և Հայաստանում:
  79. Կենդանիների պարազիտոզները: Որոճողների հելմինթոզներ՝ ֆասցիոլոզներ, դիկրոցելիոզ, օպիտորխոզ:
  80. Կենդանիների պարազիտոզները: Որոճողների հելմինթոզներ՝ էխինոկոկոզ, ցենուրոզ, ցիստիցերկոզ:
  81. Կենդանիների պարազիտոզները: Խոզերի տրիխինելոզ, ասկարիդոզ:
  82. Կենդանիների պարազիտոզները: Թռչունների ասկարիդոզ, հետերակիդոզ:
  83. Կենդանիների պարազիտոզները: Մսակերների տոքսոկարոզ և տոքսոկարիդոզ, ցեստոդոզներ:
  84. Կենդանիների պարազիտոզները: Ձկների օպիսթորխոզ, դիպլոստոմոզ, լիգուլոզ:
  85. Կենդանիների պարազիտոզները: Մեղուների վարոաթոզ և նոզեմատոզ:
  86. Արյան մակաբուծային հիվանդությունները և արոտային տզերի դերը ինվազիաների փոխանցման գործում:
  87. Կենդանիների ակարոզներ /պսորոպտոզ, սարկոպտոզ, խորիոպտոզ, դեմոդեկոզ, կնեմիդոկոպտոզ/:
  88. Միջատները որպես մակաբուծային հիվանդությունների հարուցիչներ և հարուցիչների փոխանցողներ:
  89. Ֆիտոհելմինթների և բույսերի փոխհարաբերությունները: Ֆիտոնեմատոդների ձևաբանությունը և կառուցվածքային առանձնահատկությունները, կարգաբանությունը:
  90. Ֆիտոնեմատոդոզների տարածվածությունը բնության մեջ, հասցրած վնասները: Ֆիտոնեմատոդների դեմ պայքարի հիմունքները: